parende
Sepiola’s
Dit wordt een stukje over sepiola’s. De meeste van jullie hebben ze
misschien ondertussen wel eens gezien; het zijn dwerginktvisjes van 4
tot maximaal 5 centimeter en er passen er precies 3 op een prikkertje.
Al direct na mijn eerste ontmoeting bij Het Dolfijntje, in juli 2003,
toen EdF zich nog verwaardigde om ook in het ondiepe Grevelingenmeer
duiken, 7 meter diep op het zand en niets te slopen, werd ik verliefd.
En het kan maar duidelijk zijn, niet op Erik. Geruime tijd liet het
beestje zich aan alle kanten bewonderen, eigenlijk niet noemenswaardig
gestoord door onze lampen. Maar omdat we eigenlijk de Noordzee op zouden
gaan, en EdF en fotograferen niet samen gaan, geen foto’s.
Na deze ontmoeting werd mij overigens ook al gauw duidelijk dat de jonge
sepia die ik jaren geleden samen met Jan, onze voormalige voorzitter en
Sanne bij de Catamaranhaven zich snel zag ingraven, geen sepia, maar een
sepiola was. Het is een veel gemaakte fout, die je je wanneer je ze één
keer allebei hebt gezien overigens niet meer voor kan stellen..
De ontmoeting bij Het Dolfijntje smaakte naar meer en enige malen hebben
Sanne en ik vruchteloos over het zand gezworven op zoek naar een
ontmoeting met de kleinste vertegenwoordiger van de koppotigen in
Nederland. De volgende ontmoeting kwam pas een jaar later, bij Bergse
Diepsluis. Maar, als of de duivel er mee speelde, een van de contacten
van m’n flitser was nat geworden (sukkel, dopje niet goed dicht
gedraaid). Dus weer een prima duik, maar weer geen foto’s.
De eerste foto’s kwamen pas weer 2 maanden en 15 duiken later, toch weer
bij Het Dolfijntje, wat ik toen nog aanzag voor dé stek voor sepiola’s.
Ik was net aan het stoeien met m’n nieuwe flitser en één van de foto’s
stond in jaargang 4, nummer 4 van S@E. Maar een echte Hollander heeft
altijd wat te zeuren en wat bleek, het beestje miste een van zijn
tentakeltjes. Iets wat vaker voorkomt.
Ondertussen bleek steeds meer dat Bergse Diepsluis een grotere kans op
een ontmoeting met sepiola’s oplevert dan Het Dolfijntje, waar we
sindsdien dus alleen nog maar een keer met de club zijn geweest.
Sepiola
zoeken is echter hard werken. Gemiddeld verloopt de een ontmoeting met
sepiola als volgt:
Na een geruime tijd over het zand scharrelen zie je in je ooghoek iets
wegschieten, Shit, alweeeeer een grondel. Volhouden is echter het
parool., want uiteindelijk zie je meestal waar je voor kwam: een
sepiola, meestal direct gevolgd door: Shit, weg!
Ze zijn sneller dan je denkt, maar meestal kan je ze nog net aan het
randje van het zicht zien stilhangen. Voor hen hang jij blijkbaar verder
weg dan zij voor jou. Erachteraan dus maar weer, waarna het beestje er
meestal als je vlak bij bent er weer snel vandoor gaat. Soms heb je
echter mazzel en gaan ze er niet vandoor…….. maar graven zich in. Een
ingravende sepiola doet elke weg- en waterbouwer jaloers maken. Poef,
weg, tot aan de oogjes in het zand. Ook fotogeniek, maar daar kwamen we
niet voor, verder dus maar weer.
Nu bestaat er een onmisbaar hulpmiddel voor iedere speurtocht naar
sepiola. Nergens te koop maar eventueel bij mij te huur: een Sanne doet
het prima. Met name sepiola’s in het zand worden razendsnel opgespoord.
Hoe kom ik dan toch aan al die foto’s? Soms heb je mazzel. Tussen het
ingraven of wegzwemmen is vaak even tijd voor een fotootje en uiteraard
zijn ook sepiola’s wel eens de weg kwijt. Blijven ze stug op het zand
zitten met een idee van ‘Ík was hier eerst’, zwemmen tegen je lamp op of
regelrecht naar boven. Of nog erger, vreten elkaar op!?
In juli lag ik bij Bergsche Diepsluis een sepiola te fotograferen toen
zich tot mijn blijdschap plots uit het niets, het zal dus wel uit het
zand geweest zijn, een tweede sepiola bij het gezelschap voegde. Al gauw
werd de feestvreugde getemperd toen sepiola 1 werd vastgegrepen door
sepiola 2. Wat is dit nu? Sex? Waar is het voorspel? Waar is de
tederheid? En doen sepiola’s het dan niet net als sepia’s? Is dit dan
kannibalisme? Soort eet soort? Met een lege tank, vol rolletje en
gemengde gevoelens boven gekomen.
Nu, na enig literatuuronderzoek, lijkt het alsof we inderdaad parende
sepiola’s hebben waargenomen. En inderdaad, het gaat er ruig aan toe.
Het leuke is echter dat dit blijkbaar sex voor beginners is. Lukt niet
heeeh! Daar ben ik achter gekomen met de nodige hulp van Godfried van
Moorsel, die zich in paringen (van sepiola) verdiept heeft. Er stond een
verhaal over in Duiken van sept 2004, en een uitgebreider verhaal in het
Zeepaard, te downloaden via:
http://www.ecosub.nl/pdf-files/ZEEP64-3_Sepiolidae.pdf
Ondertussen hebben we een tweede poging tot verkrachting van dichtbij
meegemaakt, eigenlijk op precies dezelfde manier. Helaas (voor ons dan)
wist het vrouwtje zich dit keer onder het uitstoten van een grote wolk
inkt uit de voeten te maken, waarna ook het mannetje de plaat poetste.
Nu kan ik jullie met nog veel meer vervelen, maar het is natuurlijk veel
leuker om ze een keer zelf te zien. Sanne is echter al voor heel 2006
volgeboekt. Sorry.
Rokus